Afbeeldingen op openbare gebouwen

 

Als herinnering aan het bezoek van de olifant zijn in enkele plaatsen afbeeldingen aangebracht. Alleen die in Trzebiatów is bewaard gebleven.

1. Trzebiatów (Treptow an der Rega) 1639

Midden in Trzebiatów in Pommeren aan de Poolse Oostzee in de buurt van Stettin, bevindt zich een aan de markt gelegen hoekhuis met een wandschildering in de zogeheten sgraffito-techniek. Het stelt Hansken voor, die de degen hanteert, en zijn begeleider. De wandschildering (256 x 312 cm) is in de jaren 1960 gerestaureerd en opnieuw in de jaren 1990. Deze restauraties zijn geen zorgvuldige reconstructies van het origineel, maar hebben een vrijere interpretatie van de voorstelling opgeleverd.

De Poolse historicus Wojciech Jarząb beeldt in 2011 een foto af van vóór de restauratie. De olifant van Trzebiatów is tegenwoordig een plaatselijk symbool. De houding van de olifant vertoont grote gelijkenis met de prent van een olifant met draak uit 1567 van Marcus Gerards. Deze prent werd later vaker afgedrukt, zoals in J. van de Vondel’s Vorstelijcke Warande der Dieren (voor het eerst uitgegeven Amsterdam 1617).

Elephant Hansken Trzebiatów

Hansken in Trzebiatów, vóór de restauratie van de wandschildering.

Elephant Hansken Trzebiatów

Olifant Hansken in Trzebiatów, na de restauratie.

2. Afgebeeld op de Remter in Kaliningrad (Königsberg), 1639

In 1639 was Hansken in Kaliningrad en werd hij in de grote Remter afgebeeld. Met de grote Remter moet het huis van de Obersten Marchalls bedoeld zijn, onderdeel van het slot van Kaliningrad. Of die afbeelding mogelijk uit latere prenten of tekeningen bekend is, is niet achterhaald.

3. Afbeelding op de binnenmuur van het Fechthaus in Nürnberg, 1652

In 1629 was in het toen net nieuw gebouwde Fechthaus een mannetjesolifant te zien geweest. Als herinnering aan die olifant werd een afbeelding gemaakt op de onderste binnenmuur. Dat is te zien, rechts op een afbeelding uit 1629 met de titel “Das Fecht-Haus allwo die Fecht-Schulen und andere Schauspiele gehalten werden”.

Toen in 1652 Hansken in het Fechthaus haar kunsten toonde, is ook van haar een afbeelding gemaakt. Die is van enkele latere gravures bekend. De achterste olifant op de gravure van Mikoviny is Hansken, omdat op de afbeelding uit circa 1629 alleen de voorste olifant te zien is. Ook in literatuur worden latere gravures genoemd: “Spätere Kupferstiche zeigen an der Eingangsseite des Unterbaus [van het Fechthaus] zwei lebensgrosse Abbildungen von Elefanten, die mit den Jahreszahlen 1629 und 1652 versehen waren” (uit: P. Markus, Reichsstadt und Schauspiel: theatrale Kunst im Nürnberg des 17. Jahrhunderts, Tübingen 2002, p. 46.).

Gravure van het Fechthaus in Nürnberg door Samuel Mikovíny met rechts de olifant Hansken

Nürnberg_Fechthaus_Samuel_Mikovíny-1

De gravure van Samuel Mikoviny voorstellende “Das fecht Hauss”, komt voor in: Kleidungsarten und Prospecten zu Nürnberg, uit ca. 1720.