De Dundee Elephant, waardig opvolgster van Hansken

Er zijn opmerkelijke overeenkomsten tussen Hansken en de olifant die in 1706 van uitputting stierf in Schotland. Beide Indische vrouwtjesolifanten werden jaren lang voor geld getoond in verschillende Europese landen. Beide konden op de trommel slaan, het vendel hanteren en een geweer afschieten. Beide werden na hun dood opgezet.

Olifanten waren dermate zeldzaam dat het een bijzonder lucratieve onderneming was om met een olifant rond te toeren. Een van de begeleiders van Hanskens opvolgster kon van de opbrengsten een aantal huizen in Amsterdam kopen. De opmerkelijke overeenkomst tussen de kunstjes kan verklaard worden uit de reclameprent die voor Hansken rond 1647 gemaakt werd. Deze gravure liet de latere eigenaars van de volgende olifant namelijk zien welke kunstjes olifanten kunnen leren.

Dat het skelet van Hansken nog bestaat is een gelukkig toeval. Zij overleed in Florence en zo kwam het skelet in handen van de familie Medici die het in hun collectie opnam. Van een dergelijk toeval is ook sprake in Dundee. Dr. Patrick Blair (ca. 1670-1728), de chirurg van Dundee, kwam in 1706 direct in actie toen de olifant vlak bij zijn woonplaats stierf. Hij stelde het skelet veilig en toonde het niet veel later in zijn eigen museum, The hall of Rarities. Ook ging hij ijverig aan de slag en publiceerde hij de meest uitvoerige beschrijving van de anatomie van de olifant tot dan toe in het gezaghebbende tijdschrift van de Royal Society. In tegenstelling tot het skelet van Hansken bestaat dat van de Dundee Elephant niet meer. Het werd op een zeker moment verpulverd en als mest over de akkers gestrooid.

Het in twee delen verschenen artikel ‘Dr. Blair and the Elephant’ in het Schotse tijdschrift History Scotland beschrijft de levensloop van de Dundee Elephant tot in detail. De artikelen zijn te lezen op de site van het tijdschrift, echter zonder de bijbehorende illustraties: Part 1 en Part 2. Wikipedia heeft een uitgebreide pagina met literatuurverwijzingen.