1654, 13, 15 augustus [tot half september]. Bologna

Hansken verblijft ongeveer een maand in Bologna en treedt op het in Palazzo del Podestà in Bologna. In een gedrukt verslag uit 1666 wordt de olifant uitvoerig beschreven en met de vermelding dat ze in Wenen aan keizer Ferdinand III was getoond (1). De eigenaar, een “Duitser”, vroeg zeven bolognini (de bolognino was een plaatselijke munteenheid) voor een toegangsbiljet. Er kwamen weinig mensen kijken. De prijs was niet alleen te hoog, het zou ook een slecht voorteken zijn, want nadat er in 1630 een olifant was geweest werd Bologna getroffen door een pestepidemie (2).

1) [13 Augosto] “In Bologna del 1654. fu condotto un grandissimo, e smisurato Elefante, e vi stette circa un mese, il quale ammaestrato faceva diverse humane operationi nel Salone detto del Podesta, doue quantita di popolo concorreva per verderlo. Questo Animale nacque del 1630. nell’Isola Selonia dell’Indie Orientali. Del 1649. nella Città di Vienna, presente Ferdinando III. Imperatore, fu pesato, e calcolandosi quel peso al nostro, si fà conto, che del 1654. potesse pesare di Bologna libre 10. milla. Havena la Testa grossa brazza 5. e trè quarti, la Tromba detta Proboscide longa brazza 3. e 3 quar. le gambe di dietro alte brazza 2. e mezo, quelle davanti brazza I. e mezo, e grosse brazza 2. e 3. quar. sopra la giontura, con 5. unge per piede, la suola, ò pianta del qual piede era brazza 2. e 3. quar. tutto il detto Animale era longo brazza 11. & alto 5. e cresce sino à cent’ anni, e vive sino alli trecento, e longo tempo per viaggio fù nodrito di riso e d’acqua.” Uit: Antonio di Paoli Masini, Bologna perlustrata terza impressione notabilmente accresciuta, Bologna 1661, Vol. 1, p. 412.

2) “1654, 15 agosto. Nella sala del Podestà si faceva vedere una Elefantessa che suonava il tamburo, tirava di scherma, esplodeva una pistola colla proboscide, e faceva altri giuochi, e si pagavano sette bolognini. Essendo per quei di un biglietto troppo alto, e per questo, e perchè il volgo era impressionato, che fosse un animale di cattivo augurio, perchè avanti il contaggio del 1630 eravi stato altro simile animale, i proprietari di nazione tedesca incassarono poco denaro.”

Uit: G. Guidicini, Miscellanea storico-patria bolognese tratta dai manoscritti di Giuseppe, Bologna 1872, p. 287, als onderdeel van de rubriek “Casi diversi accaduti dal secolo XVI al XVIII”.

 “1654, 15 augustus. In de zaal van de burgemeester werd een wijfjesolifant getoond die met haar slurf de trom roerde, kon schermen, een pistool kon afschieten en andere kunstjes vertoonde waarvoor men zeven bolognini betaalde. Aangezien in die dagen een biljet te duur was en omdat het volk geloofde dat het dier een slecht voorteken was, omdat voorafgaande aan de epidemie van 1630 een ander soortgelijk dier langs was geweest, hebben de meesters uit Duitsland weinig verdiend.” Vertaling met dank aan Herman Colenbrander.

Salone del Podesta in Bologna, dat tussen 1581 en 1767 als publiek theater dienst deed.