1653, 10 september. Bergamo

Na haar verblijf in Regensburg is de Hansken over de Alpen naar Italië gelopen. In september 1653 is ze in Bergamo. De route liep vermoedelijk via de Brenner pas. In het in 1677 gedrukte bericht over het verblijf in Bergamo haalt de auteur het in 1666 verschenen bericht over Hanskens verblijf in Bologna ook aan (1). Dát bezoek vindt een jaar later plaats, in augustus 1654.

1) “[10 settembre] 1653. Un Elefante animale insolito à vedersi, & d’estrema grandezza fù condotto da circolatori à Bergamo, che recò à tutti stupore non tanto per la qualità dell’ animale, quanto per la docilità, & prontezza con cui à cenni obbediva del padrone varij atti, & giuochi facendo, come toccar di tamburro, scaricar una pistol, girar una bandiera, gioucar di spada, gir attorno in chieder limosina, abbassarsi per dar commodo à chi lo voleva salire, & forgere, ringratiar col capo li benefattori &c. Nacque quest’animale l’anno 1630. nell’Isola Salonia dell’Indie Orientali, l’anno 1649. Nella Città di Vienna, alla presenza dell’Imperadore fù pesato, & calcolandosi dal peso d’all’hora à quello di quest’anno, si trova potesse pesare libre diece milla. Havena la testa grossa br. 5. & 3. quarte, la tromba ò proposcide longa br. 3. & 3. quarte. le gambe di dietro alte br. 2. e mezzo, & quelle d’avanti br. I. & mezzo, & grosse br. 2. & 3. quarte, sopra la giontura, con cinque unghie per piede, la pianta del cui piede era br. 2. & 3. quarte. Tutto il detto animale era longo br. 11. & alto 5. Diar. mio par. Bologna perlustr. d’Ant. di Paolo Masini sotto li 13. Agosto.” Uit: P. Donato Calvi, Effemeride sagro-profana di quanto di memorabile sia successo in Bergamo, Vol. 3, Milaan 1677, pp. 78, 79.

“[10 september] 1653. Een olifant, die ongewoon was om te zien en van extreme grootte, werd door begeleiders naar Bergamo gebracht. Dit deed iedereen versteld staan, niet zozeer vanwege de kwaliteit van het dier, maar vanwege de volgzaamheid en bereidwilligheid waarmee het dier verschillende opdrachten van de meester opvolgde en spelletjes speelde. Zoals het slaan op een trommel, het ontladen van een pistool, het draaien van een vlag, het spelen met een zwaard, het rondgaan om aalmoezen te vragen, het bukken om mensen die het dier wilden beklimmen daartoe gelegenheid te geven en het met zijn hoofd bedanken van de weldoeners. Dit dier werd geboren in het jaar 1630, op het eiland Ceylon in Oost-Indië. In het jaar 1649 werd het in de stad Wenen in aanwezigheid van de keizer gewogen, en berekend vanaf het gewicht van die tijd tot dit jaar kan het dier wel tienduizend pond wegen. Het had een groot hoofd: 5 3/4 br.*, de slurf was 3 3/4 br. lang. De achterpoten waren 2,5 br. hoog, de voorpoten 1,5 br. lang, en 2 3/4 br. breed, boven het gewricht, met vijf nagels aan elke voet. De omtrek [plattegrond] van alle vier de voeten was 2 3/4 br. Het genoemde dier was 11 br. lang en 5 br. hoog.” * br. = braccio = arm. Deze maat mat in Bergamo ongeveer 65 cm. Met dank aan Leonore van Sloten van Museum het Rembrandthuis voor haar vertaling.