1648, oktober. Turnhout

Archivaris Bert Tops vond in het archief van Turnhout een notitie over een leeuw en een olifant (1). De olifant is in Turnhout in oktober 1648 op het moment dat Johan Wolfert heer van Brederode en gouverneur van Den Bosch (1599-1655) er een grote jachtpartij houdt met een groot aantal bloedhonden. Brederode en de zijnen zijn voorzien van een paspoort. Na de vrede van Münster, die eerder dat jaar gesloten was, werd Turnhout afgestaan aan Amalia van Solms, sinds maart 1647 weduwe van stadhouder Fredrik Hendrik. Op 24 oktober 1648 werd een verdrag getekend tussen het Heilig Roomse Rijk en Frankrijk. Mogelijk wordt op dat verdrag gedoeld met dat “de peijs [= vrede] aenstaende was”. Waren de heer van Brederode én de olifant misschien in Turnhout vanwege een aanstaand vredesfeest? Vandaag de dag draagt de koning der Nederlanden overigens nog altijd de titel Heer van Turnhout.

Elephant Hansken Turnhout

Schepenregisters Turnhout met de vermelding van een olifant in Turnhout.

1) “Nota dat in dese maende van xb. [december] alhier binnen Turnout was tesien eenen leeuw, ende in octobri des voors. jaers eenen oliphant als wanneer sijn ex[celen]tie Brederode sijnde Gouverneur van tsHertogenbosch alhier quam ter jacht met vele bloethonden, sijnde bij hem den Ritmeester Winteroije gebortich van Turnout ende meer andere krijchsofficieren, wesende al te mael versien van passepoort, als wanneer den peijs aenstaende was.” Stadsarchief Turnhout, SAT, 1032, Schepenregisters, 1648, f. 40v. (notitie tussen de transacties van renten en onroerende goederen die voor de schepenen in 1648 verleden zijn).